Aan het koffieapparaat op het werk, op café met vrienden of tijdens een familiefeest. Roddelen doen we allemaal. In deze blogpost wil ik het hebben over wat roddelen precies is en waarom mensen roddelen op de werkvloer.
Ik haalde daarvoor mijn inspiratie uit het boek ‘Gekonkelfoes in organisaties. Waarom roddelen niet zo onschuldig is’ van auteur Nele Verrezen, verschenen bij uitgeverij Politeia. Een korte samenvatting volgt hier.
Wat is roddelen nu precies?
Vandaag heeft roddelen vooral een negatieve bijklank. Uit onderzoek blijkt echter dat roddelen niet altijd negatief hoeft te zijn. Roddelen gaat namelijk in essentie vooral om informatie uitwisselen, in gesprek raken met elkaar en interesse tonen, wat betrokkenheid bewijst en dus ook positief kan zijn. Het blijkt een middel te zijn dat mensen verbindt en banden hechter maakt, waarmee men aan informatievergaring kan doen en waar men dus ook kan uit leren. Roddelen hoeft dus niet noodzakelijk negatief te zijn. Het is heel normaal dat er tussendoor op het werk wel eens gepraat wordt en dat die gesprekken niet altijd over het werk gaan. De boog kan immers niet altijd gespannen staan en een praatje met de collega’s tussen de middag of koffiepauze werkt een ontspannen en gemoedelijke sfeer op het werk n de hand.
In deze blogpost en volgende zullen we het echter hebben over het niet zo onschuldige roddelen, waar het systeem wordt ingezet om er zelf beter van te worden en wat je eraan kunt doen om te teamcultuur te versterken om zo het negatieve roddelen een positieve wending te geven.
Wat is er vandaag over gekend?
Naar schatting zou maar liefst 25 procent van de arbeidstijd in onze bedrijven en organisaties verloren gaan aan een negatieve vorm van roddelen. Dit is bijzonder veel en brengt torenhoge kosten met zich mee die nefast kunnen zijn voor organisaties. Het geroddel houdt mensen van hun werk, ze zijn meer over elkaar dan met elkaar aan het spreken enz..
Waarom doen we het?
Er zijn vijf redenen waarom mensen roddelen vanuit eigenbelang. Het is erg belangrijk om de drijfveren van de roddelaar te kennen, want hierin zitten ook de sleutels tot een oplossing.
Drijfveer 1: roddelen om niet de ‘rode appel’ te zijn.
Mensen gaan vaak roddelen als de organisatie- of teamcultuur al besmet is met deze dynamiek. Als roddelen een gangbaar gebruik is in een team of organisatie, zullen nieuwe medewerkers geneigd zijn om deze dynamiek over te nemen, omdat ze anders opvallen. Net zoals rode appels in een mand met groene appels: je wilt niet de rode appel zijn, want dan zet je je buiten de groep. Door niet deel te nemen, keur je openlijk de cultuur in het team of de organisatie af en dreig je zelf in het oog van de storm terecht te komen. Vandaar dat het zo belangrijk is om te investeren in een positieve cultuur in de organisatie waar open communicatie, samenwerking in en over teams en het vieren van successen centraal staan en ondermijnend gedrag niet getolereerd en aangepakt wordt.
Drijfveer 2: roddelen om je eigen fouten te maskeren.
Door het over de fouten van de andere te hebben, leid je de aandacht af van je eigen fouten. Bouw daarom aan een veilige teamcultuur waar fouten maken geen taboe is en waar men kan leren uit de fouten die men maakt.
Drijfveer 3: roddelen om in het middelpunt van de belangstelling te staan.
Sommige roddelaars zetten het systeem in om aandacht te krijgen van andere teamleden. Investeer hier in een teamcultuur waarin je op zoek gaat naar initiatieven waardoor personen zichzelf belangrijk kunnen voelen door positief gedrag te stellen en niet ten koste van anderen.
Drijfveer 4: roddelen om je eigen frustraties te uiten.
Een andere veelvoorkomende reden waarom mensen roddelen is om hun eigen frustraties over het reilen en zeilen in de organisatie kwijt te kunnen. Het komt er in deze situatie op neer om samen met de roddelaar op zoek te gaan naar constructieve kanalen om de frustraties te uiten (bv. door op frequente basis samen te zitten met de leidinggevende) en hem of haar aan te moedigen sneller feedback te geven en de pot niet te laten overkoken.
Drijfveer 5: roddelen omdat je geniet van de pijn van anderen.
Dit is de minst onschuldige vorm van roddelen. Personen die zich hieraan schuldig maken worden ook wel eens de psychopaten op de werkvloer genoemd.
Wil je het roddelen stoppen, dan is het belangrijk grenzen te stellen en er tegelijk voor te zorgen dat de roddelaar niet bevestigd wordt in zijn of haar gedrag door andere personen. Ga daarom op zoek naar de drijfveer van de roddelaar, omdat hier de sleutel ligt tot het antwoord op ander constructief gedrag. Hij of zij zal dan een ander gedrag moeten aanleren, wat tijd en geduld vraagt.
Tot slot: raak niet ontmoedigd om actie te ondernemen, want roddelen kan wel degelijk stoppen. Het is een negatief systeem, maar een dat kan kantelen als er positieve acties ondernomen worden naar het team toe. Hier gaan we in latere blogposts op in.
Meer informatie over het boek: https://politeia.be/nl-be/book/gekonkelfoes-in-organisaties/16176.htm
